Συνέβη το εξης στην πρεμιέρα του “Ριχάρδου Γ’” στην Επίδαυρο: σχεδόν μέχρι πάνω από το μισό της παράστασης, οι θεατές χειροκροτούσαν σε κάθε κλείσιμο σκηνής ή μάλλον σε κάθε έξοδο του διάσημου πρωταγωνιστή, αδιακρίτως…. λες και δεν ειχαν ξαναδεί παράσταση, λες και δεν ειχαν ξαναπάει  θέατρο…

Με τον ίδιο τρόπο συμπεριφέρονται και όταν παρακολουθούν ένα συμφωνικό μουσικό έργο. Χειροκροτούν όπου να΄ναι, γιατί επί της ουσίας δεν ξέρουν πότε και που. Δυστυχώς πρέπει να παραδεχτούμε οτι ο μέσος όρος του ελληνικού κοινού είναι πολιτιστικά αμόρφωτος. Ο μέσος πολίτης αυτής της χώρας αντιμετωπίζει τις τέχνες, όπως αντιμετωπίζει και όλα τα άλλα προβλήματα της καθημερινότητας, χωρίς πραγματικό ενδιαφέρον -στην καλύτερη περίπτωση- ως είδος πολυτελείας. Επί πλέον η κρατούσα ιδεολογία δηλαδή η ιδεολογία της μέσης ελληνικής κοινωνίας- της οποίας το κοινό ιδίως όταν προσέρχεται μαζικά ειναι αντιπροσωπευτικός φορέας της- ειναι κατά τη γνώμη μου άκρως συντηρητική. Ενας αχταρμάς λαικισμού, ξενοφοβίας ή ξενομανίας, λεβεντιάς, εθνικής υπερηφάνιας, μαγκιάς, εμμονής στην ιδέα της ιδιαιτερότητας του Ελληνα,καχυποψίας, κλπ…

Ο,τι κινείται σ΄αυτά τα πλαίσια ή μάλλον ότι δεν ενοχλεί αυτά τα πλαίσια είναι απολύτως αποδεκτό και χειροκροτείται. Οτιδήποτε τολμάει ν’ αλλάξει ή έστω να σχολιάσει αυτά τα ιδεολογικά δεδομένα δημιουργεί αυτομάτως ανακλαστικά, δηλαδή αντιδράσεις που δεν είναι προιόν σκέψης.

Από την άλλη οι συντελεστές της πολιτιστικής παραγωγής (δημιουργοί, Πολιτεία, Τύπος), με κάποιες ελάχιστες αναλαμπές που αποτελούν την εξαίρεση, κινούνται με άξονα την επιδίωξη ατομικών, ασήμαντων συμφερόντων και μικροπολιτικών τερτιπιών, με αποτέλεσμα να μην επιτελούν την αποστολή που επί της ουσίας έχουν.

Μια κοινωνία συνιθισμένη να “απολαμβάνει” την επίφαση της δημοκρατίας, με χαμηλό επίπεδο συλλογικής συνείδησης, χαμηλό επίπεδο ουσιαστικής παιδείας, ειναι αδύνατον να δημιουργήσει διαλεκτική σχέση με τις τέχνες.

Αν η σημερινή κρίση, δεν αποτελέσει την ευκαιρία μιας ουσιαστικής αλλάγής για ΟΛΟΥΣ μας, εκτιμώ, οτι δεν θα ξεφύγουμε από την επαρχιώτικη μοίρα μας.

Alarme!

Alarme!

" Μια βραδιά στο θέατρο "

Μια βραδιά στο θέατρο

Το θέατρο οφείλει να είναι ο τόπος όπου ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, φτιάχνει τη ιστορία του, παρά ο τόπος όπου φτιάχνεται η Ιστορία. Πόσες μέρες ξεχασμένες από την  μνήμη μας, πόσα βράδια από τα οποία δεν έμεινε τίποτα να θυμόμαστε; Αλλά ποτέ τα βράδια που πήγαμε στο θέατρο.

Την εποχή που  ο κόσμος ήταν πολιτικός το θέατρο προσπαθούσε σκληρά να ακολουθήσει, σήμερα που ο κόσμος είναι επικοινωνιακός και εμπορευματικός,  το θέατρο προσπαθεί σκληρά να μην ακολουθήσει. Γιατί το μήνυμα του θεάτρου είναι αυτό το ίδιο το θέατρο, η υπαρξη του, και  αυτό τα media κατά καιρούς δεν το καταλαβαίνουν, γι αυτό και τόσο συχνά  έχουν την ανάγκη να το ευαγγελίζονται για να  βρουν τη ταυτότητα τους,  τον λόγο της υπαρξης τους.

Το θέατρο είναι αυτό που είναι και σ’ έναν κόσμο όλο και πιο τρελής εικονικότητας δεν αντιστέκεται απλώς, επιμένει.

Στο θέατρο ενυπάρχει το θαύμα του κόσμου, πάντα πιθανόν να συμβεί, ακόμη και σε εποχές απαγοήτευσης, ανησυχίας, κενού. Ικανοποιείται  ξαναπαίζοντας στους ανθρώπους την αρχέγονη σκηνή, την απόσχιση από τη ζωώδη φύση μας, την τόσο οδυνηρή και ακατανόητη. Γιατί, άραγε, επιθυμήσαμε να φτάσουμε στην συνείδηση και στα δάκρυα; Γιατί , άραγε, να μη είμαστε ικανοποιημένοι με τη στιγμή, που είναι πάντα καινούργια και να θέλουμε να ζούμε στο παρελθόν και στο μέλλον δηλ. μες στις τύψεις και  στις αξεδίψαστες επιθυμίες;

Να τι παίζεται και ξαναπαίζεται στο θέατρο: ο άνθρωπος που ορθώνεται (σηκώνεται στην όρθια θέση), ο λαός που εξεγείρεται, ο λόγος που αρθρώνεται, ο πόνος που είναι η δόξα μας, και εμείς εκεί, όρθιοι χωρίς απάντηση. Να τι είναι το πιο λαϊκό, το πιο πρωτότυπο και το πιο αρχέγονο, να πότε γινόμαστε πολιτικές και ποιητικές υπάρξεις.  Χωρίς αυτόν τον θαυμασμό για την ανθρώπινη περιπέτεια, ανθρώπινη περιπέτεια δεν υφίσταται. Χωρίς αυτή την συμπόνια για όλα αυτά που έπρεπε να υποφέρει ο άνθρωπος προκειμένου να αποκτήσει γλώσσα και να μαστορέψει ένα ΕΜΕΙΣ , δεν θα υπήρχε λόγος να υποφέρουμε.

Χωρίς την ομορφιά το καθήκον δεν είναι παρά καταναγκασμός, χωρίς την προσήλωση η σκέψη δεν είναι παρά  θεωρητική παρατήρηση ανίκανη να φτάσει  στην τελείωση της, 

χωρίς τη χαρά ο πολιτισμός δεν είναι παρά λάφυρο πολέμου.

Αυτό παίζεται και ξαναπαίζεται από τη στιγμή που ένας άνθρωπος εμφανίζεται στη σκηνή. 

Υπάρχουν αυτοί που τον βλέπουν, αυτοί που δεν ξέρουν ότι τον βλέπουν, και αυτοί που αρνούνται να τον δουν. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Υπενθυμίζουμε την καταγωγή, την είσοδο στον πόνο, την μοναξιά, την υποχρέωση της ευθύνης έναντι του ΑΛΛΟΥ. 

Οι άνθρωποι που θα ονειρευτούν τη μοίρα τους μέσα από το θέατρο, ακόμη και αν είναι πολλοί, θα παραμένουν μειοψηφία. Για όλους τους υπόλοιπους υπάρχουν τα μπάνια στη θάλασσα, η ονειροπόληση κάτω από τα αστέρια, η νύχτα του έρωτα, τα γεύματα με φίλους, η προσευχή, η μουσική και η ομορφιά της άφατης αλήθειας. Και ανάμεσα σ’ αυτά τα απαραίτητα: ένα βράδυ στο θέατρο. 

                                                                      Olivier Py   Ιούνιος 2006

                                        

                                                                          

Από τις σημειώσεις μου

Ο Γκουρτζίεφ χρησιμοποιεί συχνά την εικόνα του ΗΘΟΠΟΙΟΥ σαν παρομοίωση για τον πλήρως ανεπτυγμένο άνθρωπο. Λέει οτι χρειάζεται να παίζουμε έναν ρόλο στη ζωή, εκπληρώνοντας όλες τις απαιτήσεις που παρουσιάζουν οι μεταβαλλόμενες καταστάσεις με το να τις επωμιζόμαστε ολόπλευρα, διατηρώντας παράλληλα την εσωτερική μας ελευθερία. 

Ακριβώς το ίδιο πρέπει να κάνει και ένας καλός ηθοποιός.

Καθώς το θέατρο παρουσιάζει τη ροή της ζωής σε μια ιδιαίτερα συμπυκνωμένη και εύληπτη μορφή, αποτελεί ιδανικό εργαστήριο όπου οι ιδέες αποκτούν ανθρώπινη μορφή και επαληθεύονται κάτω από τα μάτια μας.
Ενας καλός ηθοποιός ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΟΥ. Ενας κακός ηθοποιός ρίχνεται ψυχή τε και σώματι στην απόδοση του χαρακτήρα που ενσαρκώνει, τόσο που ΧΑΝΕΙ τελείως τον ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ του μέσα σ' αυτόν. Είναι υπερβολικός, επιτηδευμένος και ανειλικρινής. Αλλά δεν μπορεί να το καταλάβει γιατί είναι ΤΥΦΛΟΣ και ΚΟΥΦΟΣ. Αφού δεν υπάρχει καμμία απόσταση ανάμεσα στον ίδιο και την εικόνα που προβάλλει, τον έχει καταβροχθήσει η "ταύτιση".
Οσο καλύτερος είναι ο ηθοποιός, τόσο λιγότερο ταυτίζεται άρα τόσο βαθύτερα μπορεί να συμμετέχει σ' αυτόν (φαινομενικά παράδοξο).
ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΧΕΡΙ ΜΕΣΑ ΣΕ ΓΑΝΤΙ που είναι ξεχωριστό και συγχρώνως αξεχώριστο. Ο ρόλος διαποτίζει όλα του τα κύτταρα, αλλά ποτέ δεν τον φυλακίζει. Είναι ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ και σε μεγάλη ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ.
Ενας αρχάριος δεν μπορεί να προσεγγίσει αυτή την ελευθερία γιατί είναι δέσμιος της αδεξιότητας των φόβων, της ελλειψης κατανόησης, της επιθυμίας του να αρέσει.
Πρέπει να τελειοποιηθεί....η καθημερινή εργασία είναι απλούστατα η επιδίωξη της "ποιότητας' η οποία εμφανίζεται με τις πεζές λέξεις "καλό","κακό",¨μέτριο¨, κ.λ.π.
Είναι χαρακτηρισμοί που αναφέρονται άλλοτε στις σωματικές κινήσεις, άλλοτε στο συναίσθημα, τον ρυθμό, την καθαρότητα της σκέψης, αλλά πάντοτε αυτό που αναγνωρίζεται είναι η ¨ποιότητα¨και ο ηθοποιός πηγαίνει προς αυτήν, μέχρι μια βαθύτερη αισθαντικότητα να διδάξει το σώμα του.
Μόνο τότε ο ρόλος του μπορεί να μεταδώσει μια εντύπωση βαθύτερης ΑΛΗΘΕΙΑΣ. Η αλήθεια μπορεί να είναι απροσδιόριστη, αλλά ο καθένας την αναγνωρίζει αμέσως.
Τότε συμβαίνει μια μεταβολή ποιότητας που μπορεί να οδηγήσει σε έντονες καλλιτεχνικές εμπειρίες ακόμα και σε κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
Για το ΚΟΙΝΟ η ποιότητα αποτελεί το μοναδικό κριτήριο. Καθώς παίζει ένας ηθοποιός ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΕΙ συνεχώς ένα ρεύμα ενέργειας, που επηρεάζει άμεσα τον βαθμό της προσοχής των θεατών. Σε ορισμένες σπάνιες, έντονες κορυφώσεις, οι ηθοποιοί και το κοινό ενώνονται, η διαίρεση μεταξύ σκηνηής και θεατών εξαφανίζεται και τα ΑΤΟΜΙΚΑ ΕΓΩ ΔΕΝ ΘΕΤΟΥΝ ΦΡΑΓΜΟ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ ΒΙΩΜΑ.
Όποτε συμβαίνουν αυτές οι στιγμές, επικρατεί μια πολύ ιδιαίτερη σιωπή. Μια σιωπή ΓΕΜΑΤΗ και ΑΔΕΙΑ, ενω σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις το κοινό, σαν ΕΝΑ πλάσμα, εισχωρεί σε ένα χώρο μεγάλης έντασης και ομορφιάς.

"ODC" Live in Athens - ΣΕΙΡΗΝΕΣ

Μια κουβέντα στο μαγαζί του Αχμεντ

Η ΑΓΛΑΪΑ ΠΑΠΠΑ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ALARME ΤΟΥ Θ. ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΤΗ ΝΙΚΗ ΠΡΑΣΣΑ, 1 12 2010, μετά την παράσταση στο μαγαζί του Αχμέντ, δίπλα από το θέατρο Άττις (video, ελληνική πολιτιστική διαδικτυακή τηλεόραση artd) http://camerastyloonline.wordpress.com/2010/12/24/aglaia-pappas-interview-for-alarme-by-niki-prassa/

ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΒΑΣ "ALARME"